Тываның улустуң хөөмейжизи М.Ч. Дакпайның 100 харлаанында Ийме суурга Хөөмейжилер Оваазының ажыдыышкыны.

Максим Дакпайның «төк кээп дүшкен чери» — Чаа-Хөл кожууннуң Кызыл-Даг сумузу (1919 ч.). Ооң ук дөзү Ховалыглар аймаандан үнген. Чөөн-Хемчик кожууннуң Ийме суурдан амыдыралче баштайгы базымнары ужукталган. Ооң хөөмейге хандыкшылы база моон эгелээн, ылаңгыя азыраан адазы, тыва хөгжүм херекселдериниң ус-шевери, тыва ырларның, тоолдарның күүседикчизи, хөөмейжи Чалама Монгушевич Монгуштуң Дакпайның эки кижи болганынга үлүг хуузу кончуг улуг.

Максим Дакпайның чон мурнунга бир дугаар хөөмейлээни 1938 чылда, 17 харлыында болган. Чон ооң салым-чаяанын үнелеп Кызыл хоорайже өөредип чоруткан. Национал театрның шии студиязын дооскаш, чогаадыкчы ажыл-херээн шии артизи болуп, ат-сураглыг Кара-кыс, Максим Мунзуктарның, Виктор Көк-оолдуң, Александр Лаптанның база искусствовед И.Я.Исполневтиң аразынга эгелээн. Бо үеде Максим Дакпай хөөмейлээрин черле салбаан, улам сайзырадып турган.

1950 чылда өг-бүлезиниң аайы-биле Иймеже чурт чанып келгеш, культура бажыңын эргелекчилеп, бот-тывынгыр бөлүктү тургускан. 1954 чылда Максим Дакпай Россияның көдээ бот-тывынгыр артистер көрүлдезинге киришкен, 1957 чылда Бугү делегейниң аныяктар болгаш студентилер фестивалынга сыгыт күүсеткеш, алдын медаль чаалап алган. Оон бээр М.Дакпай Совет Эвилелиниң хөй-хөй черлеринге тыва сыгытты бараалгаткан. М.Дакпайның онзагай талазы – тыва хөөмейни харам чокка аныяк-өскенге дамчытканы. Тывада Максим Дакпайның хөөмей школазы бар. Ооң хөөмей-сыгыды Тываның эртем архивтеринде кадагалаттынган база амгы үеде хөөмейниң өөредилге программалырынче кирген.

Максим Чаламович Дакпай – Тываның улустуң хөөмейжизи, Тыва АССР-ниң культуразының алдарлыг ажылдакчызы, Тыва АССР-ниң алдарлыг артизи, ооң адын «ХХ векте Тываның алдарлыг улузу»деп номда мөңгежиткен.

Translate »

Вы не можете скопировать содержимое этой страницы